وقتی صحبت از آینده پژوهی به میان می‌آید، اولین و پرتکرارترین سوال این است که: آینده پژوهی چیست؟ و شاید کوتاه‌ترین و مفیدترین پاسخ برای این سوال این است که آینده پژوهی یک پیشگویی واقعی بر پایه‌ی علم است. آینده پژوهان با جست‌وجو در تاریخ و زندگی گذشته و امروز انسان، در پی یافتن اسرار آینده هستند. اما آنها چطور به اسرار آینده پی می‌برند و از همه مهم‌تر، پیشگویی آینده به چه درد انسان می‌خورد؟
آینده پژوهی از چه زمانی آغاز شد؟
از عصر باستان تاکنون، انسان‌ها همیشه سعی در پیش‌بینی آینده داشته‌اند. امروزه اعتماد به پیش‌بینی‌ها و پیشگویی‌ها بخشی از زندگی روزمره شده است. از پیش‌بینی آب‌وهوا تا زمانی که جی‌پی‌اس ماشین به ما می‌گوید کی به مقصد خواهیم رسید، زندگی ما بر اساس داستان‌های آینده‌گرایانه بناشده است.
البته، اگرچه ممکن است گاهی اوقات پیش‌بینی‌های هواشناسی یا علمی کمی اشتباه از آب دربیاید، اما اعتماد به آینده‌نگری آنها بسیار منطقی‌تر از اعتماد به پیشگویی‌های سنتی و فالگیران است. این تغییر به سمت حدس و گمان‌های مبتنی بر شواهد بیشتر در قرن بیستم به وجود آمد: زمانی که آینده پژوهان بر اساس درک علمی از جهان و نه مبانی سنتی پیشگویی (دین، جادو یا رویا) شروع به پیش‌بینی آینده کردند.
شاید باورنکردنی باشد اما اصلاح ژنتیکی، ایستگاه‌های فضایی، رحم مصنوعی، تلفن‌های ویدئویی، اینترنت بی‌سیم و …، همه توسط آینده پژوهان از دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ پیش‌بینی شده است. البته چنین تصوراتی در آن زمان بیشتر شبیه به داستان علمی تخیلی به نظر می‌رسید.
کتاب های آینده پژوهی که از دهه ۱۹۲۰ ظاهر شدند درواقع نشانگر آغاز تصور مدرن ما از آینده پژوهی است. آینده پژوهی که در آن پیشگویی جای خود را به پیش‌بینی علمی می‌دهد. هرچند شاید بسیاری از پیش‌بینی‌ها در آن زمان به‌دقت امروز نباشد.
علم آینده پژوهی شاخه‌ای از علوم اجتماعی است. دانشی که موازی با تاریخ پیشرفت می‌کند. آینده پژوهی با گذر زمان و پیوستن وقایع به تاریخ، روز به روز رشد و در حقیقت به موازات زمان حرکت می‌کند.
دانشمندان فعال در این رشته، می‌خواهند بدانند که انسان در آینده با چه چیزی روبرو خواهدشد. چه چیز در طول تاریخ همیشه ثابت می‌ماند و چه چیزهایی دست‌خوش تغییر و تحول می‌شود. آنها برای تعیین احتمال وقوع اتفاقات و رویدادهای مختلف، روندهای تاریخی و تغییراتی که در گذشته و حال رخ داده است را مطالعه می‌کنند.
در حقیقت آینده پژوهی، نوعی پیش‌بینی آینده است. دانشی که می‌توان از آن برای برنامه‌ریزی‌های بزرگ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی استفاده کرد. آینده پژوهی اگر در راه درست به کار برود، می‌تواند باعث پیشرفت کسب‌وکارها و روند رشد بشر شود. این مسئله در حقیقت با استفاده از تجربه‌ی گذشته و حرکت در راه صحیح به سوی آینده اتفاق می‌افتد.
آینده پژوهی چطور به شما کمک می‌کند؟
انسان در هر لحظه فقط به زمان حال دسترسی دارد و این خود اوست که باید آینده را بسازد. در واقع آینده باید به دست شما ایجاد شود. ممکن است در طول روز بارها به آنچه که ممکن است در آینده برایتان رخ دهد فکر کرده باشید. اما باید گفت آینده تنها با احتمالات شما به وقوع نمی‌پیوند، بلکه آینده در حقیقت توسط گذشته مشخص می‌شود.
همه‌ی ما دوست داریم آینده‌ای شیرین و رویایی در انتظارمان باشد. این میل به پیش‌بینی و پیشگویی آینده فقط به زندگی شخصی ما ختم نمی‌شود. مثلا بسیاری از کارآفرینان می‌خواهند بدانند که آینده کسب و کارشان چگونه خواهد بود؟ آیا توسعه کسب و کارشان ایده خوبی خواهد بود؟ یا باید استراتژی‌های آن را تغییر دهند؟
