مطالعات مهندسی ارزش در پروژه های صنعت نفت و گاز

مطالعات مهندسی ارزش در پروژه های صنعت نفت و گاز

پروژه های صنعت نفت، عموماً نیازمند بکارگیری سرمایه گذاری هنگفت، صرف زمان طولانی، بهره‌گیری از منابع طبیعی تکرارناپذیر و همچنين تخصيص حجم بالايي از نیروی هاي انساني متخصص مي باشند. بر اساس سیاستهای اقتصاد مقاومتی و به دلیل محدودیت منابع مالی و کمبود منابع استرات‍ژيك (مواد، نیروی انسانی، تجهيزات، ماشین‌آلات و …) توسعه زيرساخت هاي نظام مند تصميم گيري جهت تخصيص منابع به صورت اثربخش در پروژه هاي مختلف ضروري مي نمايد. در این راستا بهره‌گیری از تجارب جهانی نشان داده است که به‌ کارگیری الگوي ساخت يافته مهندسی ‌ارزش به ‌عنوان يكي از روشهاي خلاقانه حل مسئله  بر مبناي كار تيمي، می‌تواند نقشي کلیدی در تخصيص بهینه منابع در پروژه های صنعت نفت ایفا نماید.

اهمیت سه عامل استراتژیک هزینه، زمان و کیفیت در مدیریت پروژه‌های نفتی، نقش مهندسی‌ ارزش و به ‌کارگیری آن را در مدیریت پروژه‌ها / فرآیندها، آشکار می‌سازد. زیرا مهندسی‌ ارزش ابزاری برای ایجاد یک محیط مشارکتی و ایجاد تعامل ما بین کارفرما (سرمایه گذار)، بهره بردار، مشاور، پیمانکار و نیروهای متخصص درگیر در پروژه در جهت بهینه‌سازی هزینه، زمان و کیفیت انجام پروژه می‌باشد.

بدون شک رسیدن به چنین اهدافی مستلزم داشتن یک سند مکتوب پشتیبانی از مهندسی ‌ارزش و یا به عبارت دیگر دستورالعمل اجرای مهندسی ارزش می‌باشد. این سند که با همکاری خبرگان مهندسی ارزش کشور تدوین شده است، بايد در کل سازمان تسري يافته و اهميت آن به تمامي واحد تفهيم شود تا کاربرد مهندسي ‌ارزش به یک بخش خاص سازمان محدود نگردد و هر کس بتواند چنین برداشتی داشته باشد که بخشی از مهندسي ‌ارزش بوده و کنار گذاشته نمي شود.

بدون شک، برای پیاده سازی و اجرای این دستورالعمل استفاده از تجارب پیشگامان و خبرگان صنعت نفت و مهندسی ارزش می تواند بسیار مفید و موثر باشد.

این دستورالعمل در راستای تحقق اهداف فوق در سه بخش قابلیت تدوین دارد که این سند ویرایش اول از بخش ابتدایی می‌باشد که می بایست در طی جلسات کارشناسی تکمیل گردد. سایر مواردی که در مستندات بعدی تبیین می‌شود به شرح زیر می‌باشد:

  • برنامه کاری استاندارد مهندسی ارزش
  • برنامه عملياتي نهادينه سازي مهندسي ارزش در وزارت نفت
  • ضوابط مالی و قراردادی
  • سایر مستندات تکمیلی.

پروژه های پیشنهادی مهندسی ارزش مطابق با دستورالعمل مصوب پیشنهاد می‌شود و نماینده تام الاختیار   پیشنهاددهنده (مدیر پروژه) با هماهنگی دبیرخانه مهندسی ارزش مسوولیت اجرا را به عهده خواهد داشت.

از جمله مهمترین پارامترهایی که بر اساس آن مسائل و فرصتهای بهبود در پروژه به سطوح مختلف طبقه بندی مي شوند، مي توان به موارد زير اشاره نمود :

  • دامنه تأثیر گذاری اقدامات و نتایج پروژه در کشور
  • ماهیت استراتژیک یا غیراستراتژیک بودن پروژه در صنعت نفت
  • حجم سرمایه‌گذاری/هزینه فرصت/ هزینه‌های طول عمر پروژه
  • میزان ریسک سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه
  • پیچیدگی فرآیند اجرا
  • زمان اجرای پروژه
  • تکرار پذیر بودن پروژه در صنعت نفت
  • سایر دغدغه های ذینفعان در فرآیند تصمیم گیری